dagmar smink Schreef:
——————————————————-
> al probeer ik het zelf niet hoor.
Dit lijkt me zeer verstandig.
> Zo fokken ze in engeland niet met dragers maar
> puur satijn x satijn hoe het daar zit met de
> satijnziekte weet ik niet precies.
> Ze zeggen er niks van te weten en dat het niet
> bestaat bij hun.
Fokkers roepen nog meer. Vaak kan men een en ander verklaren door hun observatievermogen. Sommige merken het wel als het dier paar dagen dood is, maar zo een subtiliteit als satijnziekte valt haast niet op. Overigens geloof ik wel de verhalen van satijn x satijn = zwaar aangetast. Dit zeggen de fokkers zelf, dit horen we dus van de groep die juist geneigd het probleem te bagateliseren en te verbergen. Ik betwijfel of de satijnziekte zo simpel is als sommige praatclubjes beweren (er staat al zoveel onzin op internet rondom satijnen, dit is mogelijkerwijze het meest vervuilde topic). Het lijkt geen monogene recessieve aandoening te zijn (anders zou de kruising satijn x satijn helemaal niets veranderen). Er is zeker een sterke fenotype-ziekte genlinkage, er is waarsch. sprake van gendosering, er is leeftijdsafhankelijke penetrantie, er zijn verschillen in het fenotype afh. van bijkomende factoren. Dit wijst eerder in de richting van een onvolledig dominante en waarsch. multifactoriele aandoening. Maar ik ga hier niet dieper op in, deze stomiteit doet men maar een keer.
> Wat betrefd het verhaal van lethale factor bij
> schimmels en dalmaten dat weet ik nu uit ervaring.
Klopt, dit is niets nieuws. Dalmatiner of schimmel is een genetisch belast ras, letterlijk en figuurlijk. Fokkers die zich ermee bemoeien zouden zich wel eens achter de oren moeten krabben. Maar dat doen ze zelden.
De schimmelfactor Rn (Eng. roan) is onvolledig dominant en veroorzaakt een aangeboren afwijking van het zenuwstelsel. Analoge factors komen voor bij andere dieren, bv overo paarden of roeaan schapen. Het ziektebeeld is gelijkaardig.
De exacte werking van Rn factor is niet 100% bekend, en er zijn diersoortspecifieke variaties. Maar zeer waarschijnlijk belet het gen de ontwikkeling en de migratie van bepaalde embryonale cellen, waaruit later het zenuwstelsel, pigmentcellen en tanden onstaan. Deze structuren hebben een gemeenschappelijke oorsprong (ja, de huidkleur heeft degelijk iets met de hersenen te maken; vandaar de wetenschappelijke verklaring van een dom blondje, verzonnen ad hoc tijdens de uitleg embryologie. 
Maar serieus, een mens met fenylketonurie heeft inderdaad weinig pigment en een mentale achterstand). Een foutje in de vroege ontwikkeling heeft dus gevolgen voor zowel de bezenuwing en de zintuigen als voor de huidkleur/patroon en het gebit.
Dieren met een copie van Rn zijn wel leefbaar, maar niemand maakt me wijs dat ze volledig gezond zijn. Schimmels of dalmatiners (Rnrn) zijn genetisch zwarte (of verdund, of agouti etc.) dieren met een verhinderde migratie van pigmentcellen - vandaar het specifieke patroon. Ze blijven meestal klein, vnl omdat ze schaars gespierd zijn. Dit klopt perfect met de onderontwikkeling van het zenuwstelsel, want een goede spieropbouw vergt een goede innervatie en anders om, als men het zenuw beschadigt, gaan de bijbehorende spieren vanzelf verdwijnen. De dieren kunnen spijsverteringsproblemen krijgen, alweer door de onderontwikkelde bezenuwing van deze organen. Bij paarden is de gevoeligheid voor kolieken zeer evident bij overo. Rn wordt trouwens gemaskeerd door albino of himalaya gen, dit heet cryptomerie. Er bestaan dus degelijk “dalmatiner of schimmel dragers” bij cavia's (niet bij paard), hoewel niet in de klassieke zin. Het zijn witte dieren.
Bij homozygote (RnRn) dieren zijn de afwijkingen van het zenuwstelsel zo ernstig dat de dieren zelden leefbaar zijn (gendosering effect). Veulens (overo white lethal) sterven enkele dagen na de geboorte omdat ze zich niet kunnen ontlasten - de bezenuwing van de darm ontbreekt. Bij RnRn cavia's (ook white lethal genoemd) is het centrale zenuwstelsel zwaar aangetast, bv de ogen ontbreken (ogen zijn een integraal deel van de hersenen). Er komt ook spina bifida voor (open wevelkolom vaak met open en bloot merg), gelukkig worden deze dieren dood geboren. Daarnaast nog veel afwijkingen in het perifere zenuwstelsel, zoals geen bezenuwing van maag/darm (dit geeft koliek, of ileus, zoals bij paard), doofheid en gebitsafwijkingen. En uiteraard een witte vachtkleur, omdat de pigmencellen zwaar onderdrukt zijn. Maar dit is, naar verhouding, peanuts. De dieren, indien levend geboren, hebben een kort en miserabel leven.
Iemand nog een dalmatiner?
Doorzoek het forum
Zoeken met Startpagina
Startpagina Thema's
